کد مطلب:50408 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

از بعضي آيات قرآن استفاده مي شود كه پيروان ساير اديان ماجورند، اين چگونه با آياتي كه درباره حقانيت دين اسلام و نسخ ساير شرايع آمده است سازگار است؟

آيه 62 سوره «مائده» بيانگر يك ملاك كلي و اساسي است در باب اين كه سعادت و رستگاري در گرو التزام جدي و حقيقي به دو چيز گران بها است: 1- تصحيح عقايد و ايمان راستين به حقايق ديني، 2- عمل صالح و كنش بر اساس آنچه خداوند بشر را به آن مأمور كرده است. بنابراين آيه ياد شده، فخرفروشي هاي پوچ و بي اساس برخي از ارباب اديان را - كه به صرف مسيحي يا يهودي خواندن فرد، چنين وانمود مي كردند كه رستگاري درست از آن ايشان است و ديگران كاملاً از آن بي بهره اند {A{/Bلَنْ يَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ إِلاَّ مَنْ كانَ هُوداً أَوْ نَصاري {w3-11w}{I2:111I}/}A} - مردود شمرده است. به عبارت ديگر مفاد اين آيه شبيه اين آيه است كه: {A{/Bلَيْسَ بِأَمانِيِّكُمْ وَ لا أَمانِيِّ أَهْلِ اَلْكِتابِ مَنْ يَعْمَلْ سُوءاً يُجْزَ بِهِ {w1-12w}{I4:123I}/}A}، {V(نساء، آيه 123)V}. ليكن بايد توجه داشت كه مفاد فوق، به معناي پذيرش پلوراليسم ديني نيست؛ زيرا: اولاً، آيه مزبور در صدد بيان همه جزئيات نيست؛ بلكه يك اصل كلي را مطرح كرده و قيود و ويژگي هاي ديگر را در آيات ديگر بيان كرده است؛ از قبيل: 1- «{A{/Bإِنَّ اَلدِّينَ عِنْدَ اَللَّهِ اَلْإِسْلامُ {w1-5w}{I3:19I}/}A}»، {V(آل عمران، آيه 19)V}. 2- «{A{/Bوَ مَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ اَلْإِسْلامِ دِيناً فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ {w1-9w}{I3:85I}/}A}»، {V(آل عمران، آيه 85)V}. 3- «{A{/Bقُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اَللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اَللَّهُ {w1-8w}{I3:31I}/}A}»، {V(آل عمران، آيه 31)V}. 4- «{A{/Bفَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّي يُحَكِّمُوكَ فِيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ {w1-18w}{I4:65I}/}A}»، {V(نساء، آيه 65)V} و... . بنابراين آيات ياد شده در حكم مفسر و بيانگر دايره و ويژگي هاي ايمان مورد نظر در آيه پيشين است. ثانياً، قرآن مجيد اساساً عناويني مانند يهوديت و نصرانيت را به رسميت نمي شناسد و تنها اسلام و مسلماني واقعي را به رسميت شناخته و در آيات بسياري پيامبران الهي را مسلمان دانسته است. در سوره آل عمران آيه 67 آمده است: {A{/Bما كانَ إِبْراهِيمُ يَهُودِيًّا وَ لا نَصْرانِيًّا وَ لكِنْ كانَ حَنِيفاً مُسْلِماً...{w1-12w}{I3:67I}/}A} و در سوره يوسف آيه 101 دعاي او را چنين نقل مي كند: {A{/Bرَبِّ قَدْ آتَيْتَنِي مِنَ اَلْمُلْكِ وَ عَلَّمْتَنِي مِنْ تَأْوِيلِ اَلْأَحادِيثِ فاطِرَ اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ أَنْتَ وَلِيِّي فِي اَلدُّنْيا وَ اَلْآخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ {w1-25w}{I12:101I}/}A}. از سوره «بقره»، آيه 128 و «اعراف»، آيه 127 نيز مشابه اين دعا را از زبان حضرت ابراهيم(ع) و حضرت موسي(ع) نقل كرده است. هم چنين در قرآن ايمان آوردگان حقيقي مسلمان ناميده شده اند؛ از جمله در سوره «حج»، آيه 78 آمده است: {A...{/Bمِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْراهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ اَلْمُسْلِمِينَ {w17-22w}{I22:78I}/}...A} و مسلماني، همان ايمان و پيروي از پيامبران الهي در عصر بعثت و بقاي شريعت آنها است نه در زمان نسخ آن. ثالثاً، حقيقت ايمان به خداوند كه در آيه 62 سوره «مائده» بيان شده است، در بردارنده و متضمن اين معنا است كه اوامر الهي تماماً مورد توجه والتزام قرار گيرد و اين بدون پيروي از انبياي الهي ممكن نيست. از طرف ديگر هر پيامبر صاحب شريعتي، نسبت به آمدن پيامبر بعدي و لزوم گرويدن به او بشارت داده است؛ چنان كه قرآن مجيد بشارت رسالت حضرت ختمي مرتبت(ص) به وسيله حضرت عيسي(ع) را چنين گزارش نموده است: {A{/Bوَ إِذْ قالَ عِيسَي اِبْنُ مَرْيَمَ يا بَنِي إِسْرائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اَللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ اَلتَّوْراةِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اِسْمُهُ أَحْمَدُ{w1-27w}{I61:6I}/}...A}،{V (صف، آيه 6)V}. و چون لازمه ايمان به خداوند پيروي از رسولان او و در آخر، پيوستن به آخرين سفير الهي است. در اين راستا خداوند ايمان نياوردن به پيامبر اكرم(ص) و كتمان بشارت هاي انجيل در اين باره را در جاي جاي قرآن مورد عتاب و نكوهش قرار داده است و در دنباله آيه ياد شده اين جريان را به منزله «اطفاء نور الهي» قلمداد كرده و عاملان آن را كافر خوانده است: {A{/Bيُرِيدُونَ لِيُطْفِؤُا نُورَ اَللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اَللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ كَرِهَ اَلْكافِرُونَ {w1-13w}{I61:8I}/}A}، {V(صف، آيه 7)V}. رابعاً، در همان آيه 62 سوره «مائده» ظرافت هايي وجود دارد كه مخالفت قرآن با پلوراليسم ديني را نشان مي دهد. يكي از آن علايم - كه علامه طباطبايي در تفسير «الميزان» به آن اشاره كرده اند - اين است كه قرآن مجيد به دنبال عبارت {A{/Bإِنَّ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ اَلَّذِينَ هادُوا{w1-6w}{I2:62I}*/}...A} نفرموده است. «من امن منهم؛ بلكه فرموده است: «من امن»؛ يعني، ضميري به موصول (الذين) بر نگردانده است، با آن كه از نظر ادبي در صله، برگرداندن ضمير به موصول لازم است. علت اين برنگرداندن ضمير اين است كه تقرير و امضايي نسبت به آنان در كار نباشد؛ در حالي كه در مورد امت پيامبر اكرم(ص) برخلاف آن آيه، عمل نموده و مي فرمايد: {A{/Bوَعَدَ اَللَّهُ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصَّالِحاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِيماً{w48-59w}{I48:29I}/}A}، {V(فتح، آيه 29)V}. بنابراين قرآن به هيچ روي سرپيچي از پيامبر خاتم را روا ندانسته و آن را كفر و بي ايماني معرفي كرده است. خداوند نيز حضرت محمد(ص) را به سوي همه انسان ها مبعوث ساخته و همگان را موظف به گرويدن به آيين خاتم گردانيده است. گفتني است كه پيروان ديگر اديان سه دسته اند: 1- كساني كه حقانيت اسلام برايشان روشن شده است. اين گروه هيچ عذري در سرپيچي از اسلام نداشته و اگر به آن ايمان نياورند قطعاً گرفتار عذاب ابدي خواهند شد. 2- كساني كه حقانيت اسلام را نشناخته اند؛ ولي عمداً از بررسي و تحقيق پيرامون آن شانه خالي كرده اند؛ در حالي كه همه شرايط لازم براي درك حقانيت اسلام را در اختيار داشتند اين گروه نيز عذري در پيشگاه خداوند نداشته و معذب خواهند بود. 3- كساني كه ناآگاه بوده و در اين راستا خود مقصر نيستند؛ بلكه اساساً غافل بوده و نداي اسلام را نشنيده اند و يا ابزارهاي لازم را براي تحقيق در اختيار نداشته اند. اين گروه {/B«مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اَللَّهِ»{w3-5w}{I9:106I}/} هستند ودر صورت درستكاري براساس آيين قبلي با فطرت الهي، ممكن است خداوند بر آنان نظر رحمت كند.